مؤسسه بین‌المللی یکسان‌سازی حقوق خصوصی (UNIDROIT)
یونیدروا، مؤسسه ای مستقل بین دولتی مستقر در رم است. هدف این مؤسسه مطالعه نیازها و روش های مدرن کردن و یکسان سازی حقوق خصوصی به ویژه حقوق بازرگانی است به گونه ای که بتواند اسناد، اصول و قواعد متحدالشکل حقوقی را برای مقاصد فوق، تنظیم کند.
این مؤسسه در سال ۱۹۲۶ به عنوان یکی از ارگان های وابسته به جامعه ملل تشکیل شد که در سال ۱۹۴۰ با اضمحلال جامعه ملل، براساس توافق‌های چندجانبه بین‌المللی (قوانین یونیدروا) ظاهر گردید. بر اساس قوانین و مقرّرات یونیدروا، اعضای این مؤسسه، صرفاً دولت‌ها هستند که تا کنون (تا سال 2021) به تعداد ۶۳ کشور رسیدند. ایران نیز در سال ۱۳۴۳ به واسطه «قانون الحاق دولت ایران به مؤسسه یکنواخت کردن حقوق خصوصی»، به این مؤسسه ملحق شده است. تعامل سازنده با این سازمان همواره یکی از دغدغه‌های حقوقدانان به ویژه اساتید حقوق خصوصی ایران بوده است. از جمله اقدامات انجام گرفته در معرفی عملکرد مؤسسه یونیدروا در ایران، ترجمه و چاپ کتاب اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی است.
یونیدروا دارای سه رکن دبیرخانه، شورای حکام و مجمع عمومی است. دبیرخانه، مجری امور مختلف یونیدروا می‌باشد و برنامه‌های کاری روزمره آن را انجام می‌دهد. مدیرکل یونیدروا توسط شورای حکام، منصوب می‌گردد. گروهی از مستخدمین بین‌المللی دولتی و کارمندان، امور مرتبط با دبیرخانه را انجام می دهند. همه سیاست‌های این مؤسّسه، تحت نظر شورای حکام است و تصمیم نهایی در امور، توسط مجمع عمومی اتخاذ می‌شود. تنظیم بودجه سالانه، برنامه‌های کارهای سه سالانه و انتخاب اعضای شورای حکام در هر پنج سال، به عهده مجمع عمومی این مؤسسه می باشد. هر دولت، یک نماینده در مجمع عمومی یونیدروا دارد. ریاست مؤسسه به صورت چرخشی، سالانه توسّط نمایندگان دولت‌های عضو انتخاب می‌گردد. زبان‌های رسمی یونیدروا انگلیسی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی و اسپانیایی می باشد ولی زبان کاری افراد مؤسسه، انگلیسی و فرانسوی است. همکاری نزدیک مؤسسه با سایر سازمان‌های بین‌المللی در سطح بین دولتی و غیردولتی، توسط توافق‌های منعقده در سطح دبیرخانه‌های آنها اجرایی می‌شود.
دو قانون متحدالشکل برای بیع کالا و قانون متحدالشکل برای تشکیل بیع کالا از جمله اقدامات یونیدروا است که در لاهه به تصویب رسید. در تدوین کنوانسیون ۱۹۸۰ وین یا کنوانسیون سازمان ملل متحد برای قراردادهای بیع بین‌المللی کالا از این دو قانون، به عنوان منبع با اعمال تغییراتی استفاده گردید. این مؤسسه در کنار کمیسیون حقوق تجارت سازمان ملل متحد (UNCITRAL)، کنوانسیون‌ها و پروتکل‌های متعددی را در مورد قراردادهای حمل و نقل مسافر و کالا، نمایندگی در بیع کالا، تأمین مالی از طریق لیزینگ، کارگزاری وصول و انتقال مطالبات، کالاهای فرهنگی مسروقه و صادراتی غیرقانونی، منافع در تجهیزات و کالاهای غیرمنقول، و پروتکل‌های مربوط به تجهیزات هواپیما، وسایل نقلیّه ریلی و تجهیزات آن، و همینطور اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی را که اهمیت زیادی در تجارت بین الملل دارد تهیه و تدوین کرده‌است.
یکی از موضوعاتی که در هر قراردادی از اهمیت زیادی برخوردار است، عمل به تعهدات مندرج در قرارداد از سوی طرفین معامله است. بدین منظور همواره ضمانت‌های اجراهای متفاوتی در قراردادها پیش بینی می‌شود. بنابراین ضمانت اجرا در واقع پشتوانه اجرای تعهدات قراردادی و از اصول بنیادین هر قرارداد می‌باشد. اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی (یونیدروا) سند حقوقی بین‌المللی است که در آن این موارد پیش بینی شده است. بر این اساس، هر یک از ضمانت اجراهای تخلف از انجام تعهد با رویکرد تطبیقی در اصول یونیدروا به صورت کامل و دقیق مورد تحلیل قرار گرفته است. الزام به انجام تعهد، مطالبه خسارت و نیز ضمانت‌های اجراییِ پیش‌بینیِ نقضِ قرارداد شامل فسخ قرارداد و تعلیق قرارداد از جمله ضمانت اجراهای مقرر شده در این سند بین‌المللی است. الزام به انجام تعهد، در این مجموعه به عنوان یکی از ضمانت اجراهای تعهدات اعلام شده است. البته در اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی حق الزام اجرای تعهد هم شامل تعهدات پولی و هم شامل تعهدات غیرپولی می‌شود. مطالبه خسارت و موارد مربوط به آن از جمله روش محاسبه خسارت و نحوه پرداخت آن نیز در این سند مشخص شده است. همچنین این سند، خسارت‌های غیر مالی شامل صدمات جسمی و روحی را نیز مستحق دریافت غرامت دانسته است.
نگارنده: پریا اسمعیل زاده
